Gastrik İntestinal Metaplazi
Gastrik intestinal metaplazi nedir?
Gastrik intestinal metaplazi, mide yüzey epitelinin, intestinal epitel hücreleri ile yer değiştirmesine denir. Midede sadece bir bölgeyi tutuyor ise sınırlı intestinal metaplazi, korpus antrum, incisura angularis bölgeleri arasında birden fazla bölgeyi içine alıyor ise yaygın intestinal metaplazi denir.
Komplet intestinal Metaplazi örneğin de eozinofilik enterositler, goblet hücreleri ve fırçamsı kenar oluşumu görülür. İnkomplet intestinal metaplazide patolojide kolonik epitel tip görülür beraberinde fırçamsı sınır yoktur, goblet hücresi görülmez ancak kolonik hücreler içerisinde müsin damlacıkları görülür.
Prekanseröz bir lezyondur. Gastrik kanser riski düşük prevelanslı bölgelerde düşüktür. 2.5 /1000 kişi-yıldır. İnkomplete intestinal tip ve yaygın intestinal metaplazi vakalarında ise bu oran biraz daha yükselir. 16.5 /1000 kişi-yıldır.
Gastrik intestinal metaplazi bir çok açıdan önem arzeder. Kendisine has bir yakınma göstermez bununla beraber bu hastalarda gastrik hipokloridi olduğundan dolayı ince bağırsaklarda aşırı bakteri çoğalması ve buna bağlı olarak şişkinlik, karında distansiyon ve ishal görülebilir.
Endoskopide nonspesifik bir görüntü olabileceği gibi mukozadan kabarık villöz görüntülü verebilir yer yer beyaz kabarıklıklar olarak görülebilir.
Ailesinde mide kanseri olan kişiler ve etnik olarak kafkas ırkı dışındaki ırklar ki bunlar asyalılar, hispanikler, afriko-amerikanlar gastrik kanser açısından riskli grup olarak sayılırlar.
Bu tip riskli gruplarda ve yaygın ve inkomplet intestinal metaplazi olan kişilerde endoskopi yapılırken beş bölgeden biyopsi haritalaması yapılmalıdır. Bu kişilerde 2-3 yılda bir tarama endoskopisi önerilmektedir.
Helikobakter pilori var ise her ne kadar eradike edildiğinde intestinal metaplazi geri dönmesede gastrik kanser dönüşme hızını yavaşlatacaktır.
Gastrik intestinal metaplazinin önemi nedir?
Mide kanserleri dünya üzerinde kansere bağlı ölüm sebepleri arasında 2. sırada yer almaktadır. Gastrik intestinal metaplazi mide kanserleri açısından prekanseröz lezyon olarak kabul edilir. Ve mide kanseri riskini 6 kat arttırır.
Öte yandan genel popülasyonda oldukça yüksek oranda görünür. Endoskopi yapılan hastaların dörtte birine yakınında intestinal metaplazi görülebilir. İntestinal metaplazi, Helikobakter pylori enfeksiyonu olan kişilerde, 1. Derece yakınlarında gastrik kanser olan kişilerde, sigara içenlerde ve yaşla birlikte artar.
Helikobakter pylori eradikasyonu ile geri döndüğü söylenemez ancak enfeksiyon kontrolü ile mukozal hasarın ilerleyişi, displaziye dönüşmesi yavaşlayabilir. Gastrik kanser riski inkomplet intestinal metaplazide daha da yüksektir.
Hem antrum hemde korpusu tutan durumlarda daha yüksektir. Ayrıca gastrik mukozanın %20 sinden fazlasını tuttuğunda risk daha da artar. Düzenli aralıklarla endoskopik kontrol yapılması intestinal metaplazi olan hastalarda maliyet etkindir (cost effektifdir, daha ekonomiktir).
Yıllık takip önerilenler
Pragmatik bir yaklaşımla yıllık endoskopik kontrol intestinal metaplazi olan hastalarda aşağıdaki durumlarda kabul edilebilir
- %20 den fazla yüzeyi kapladıysa
- İnkomplet tip intestinal metaplazi olanlarda
- Birinci derecede yakınlarında gastrik kanserli vaka olan intestinal metaplazi hastalarında
- sigara içen ve intestinal metaplazisi olanlarda
Geri kalan intestinal metaplazi (İM) hastalarında daha az yoğunlukta yani iki ila üç yılda bir endoskopik tarama önerilebilir.
Gastrik intestinal metaplazi epidemiyolojisi
İntestinal metaplazi helikobakter pylori pozitif olanlarda %33 oranında pozitif iken enfekte olmayanlarda %15 civarında bir prevelansı gösterir. Aynı zamanda H. pilori enfeksiyonu olanlarda İM ye rastlanma yaşı daha da aşağı düşmektedir.
Genel olarak yaşla birlikte İM artar. Kırk yaşın altında %5 civarında iken 80 yaşın üzerinde bu oran %46 ya kadar yükselir. Değişik ülkelerde helikobakter pylori ile birlikte görülen İM oranları farklılık gösterebilir. Çin’de %29, Honkkong ta %13, Hollanda’da %25 civarında bildirilen yayınlar mevcuttur.
Gastrik intestinal metaplazi, non ülser dispepsisi olan vakalarda %30 civarında iken, gastrik ülseri olan hastalarda %55, intestinal tip gastrik kanser olanlarda ise %100 oranında görülür.
İntestinal metaplazi kronik inflamatuar gastrik mukoza hasarının bir sonucu olarak oluştuğu düşünülmektedir. Helikobakter pylori enfeksiyonları da bu açıdan ana etyolojik faktör olarak görünmektedir. H pilori, intestinal metaplazi riskini 4.5 ila 9 kat artırmaktadır. Çalışmalarda Cag- A pozitif H pilori tiplerinde İM prevelansı belirgin şekilde arttığı bildirilmiştir.
Helikobakter pylori pozitif olanlar ve günde >20 den fazla sigara içenlerde risk 4,5 kat daha artar.
Yüksek oranda yağı kullananlarda ise iki kat artmaktadır. İntestinal metaplazi gelişimi 1. Derece akrabalarında mide kanser olan hastalarda daha yüksek olduğu ile ilgili Almanya, Kore, İran, Brezilya gibi ülkerlerden yapılan çalışmalar mevcuttur. Aile öyküsü ile beraber H pilori de pozitif olan İM li hastalarda risk daha da artar.
Gastrik intestinal metaplazi geri dönüşümlü müdür?
Helikobakter pylori her ne kadar intestinal metaplazi gelişiminde rol alan kronik inflamatuar bir proses ise de eradikasyon tedavisinden sonra antrum ve korpusu mukozasındaki İM geri dönüşümünü destekleyen çalışmalar yoktur.
Bu konuda sekiz meta analizin sonucunda sadece birinde antrumda h pilori eradikasyonundan sonra İM nin geri dönüşümlü olduğunu söyleyen sadece bir çalışma varken diğer tüm çalışmalar hem antrumda hem de corpusta İM nin helikobakter pylori eradikasyon ondan sonra geri dönüşünün olmadığını söylemektedir.
Öte yandan mukozal atrofi helikobakter pylori eradikasyon ondan sonra geri dönebilir. Diğer yandan helikopter pylori eradikasyon tedavisi regresyon sağlamasada progresyonu yavaşlattığını bildiren 435 vakalık bir honkkong çalışması mevcuttur.
Gastrik intestinal metaplazi tedavisi için bazı çalışmalar
Bu arada yapılan çalışmalarda intestinal metaplazi ve helikobakter pylori pozitif olan hastalarda eradikasyondan sonra altı ay süreyle askorbik asit ek katkı tedavisi olarak verilmiş. Bu hastalarda intestinal metaplazinin azaldığı söylenmektedir.
Ayrıca helikobakter pylori pozitif olan ve intestinal metaplazisi olan hastalarda COX-2 reseptör ekspresyonunun yüksek olduğu bilinmektedir. Bu nedenle Helikobakter pylori eradikasyonundan sonra iki ay boyunca celecoxib gibi COX-2 reseptör blokerleri ile yapılan bir Tayvan çalışmasında prekanseröz gastrik lezyonların iyileştiği iddia edilmiştir. Bu yayından sonra Çin’de yapılan 2. Bir çalışmada ise üç ay boyunca verilen plasebo ile celecoxib arasında intestinal metaplazideki regresyon açısından fark görülmemiştir. Sonuç olarak daha ileri çalışmalara gerek vardır.
Gastrik intestinal metaplazi olan hastalarda gastrik kanser riski
Japonya’dan yapılan 1246 vakalık bir çalışmada helikobakter pylori pozitifliği olan ve başlangıçta intestinal metaplazi pozitif vakalar ortalama 7,8 yıl takip edilmişlerdir. Bunların 36 sında gastrik kanser gelişmiştir. Bu çalışmada 6.4 oranında riskin arttığı söylenmiştir.
Midede intestinal metaplazi olan vakalar için lewis kan grubu a antijeni, sulphomusin ekpresyonu da gastrik kanser riskinin artıran parametrelerdendir.
İnkomplet intestinal metaplazi tip 2 ve tip 3 diye daha ileri sınıflandırmaya tabii tutulabilir. Tip 2 de siyalomusin salgılayan hücreler vardır ve paneth hücreleri pozitifdir. Tip 3 te ise sülfomüsin salgılayan columnar hücreler vardır ve Paneth hücreleri yoktur. Tip 2 ve 3 yüksek demir diamin boyası ile boyanarak ayrılırlar.
İnkomplet intestinal metaplazi olan hastalarda gastrik kanser gelişme riski daha da yüksektir. İspanya’da yapılan yakın zamanlı bir çalışmada, 12 yıllık takip sonunda, inkomplet metaplazi içeren 88 hastanın 16 sında, komplet intestinal metaplazi içeren 104 vakanın ise sadece birinde gastrik karsinoma gelişmiştir.
Aynı şekilde Portekiz’de yapılan bir çalışmada inkomplet intestinal metaplazi içeren 58 hastanın %31 inde low grade, %6 sında high grade displazi gelişirken, komplet intestinal metaplazi olan 62 hastanın sadece %8 inde low grade displazi gelişmiştir.
Tip 3 intestinal metaplazi vakalarındaki gastrik kanser riski oranı tip 2ye göre daha yüksek bulunmuştur.
Yüksek mide kanseri riski altında olan gastrik intestinal metaplazi hastaları kimlerdir?
- 1. derecede yakınlarında mide kanseri öyküsü olanlar
- inkomplet tip intestinal metaplazi olanlar
- Korpusta intestinal metaplazi olanlar veya yaygın intestinal metaplazi vakaları
Afriko- amerikalılar, İspanyollar, Asyalılar
Yüksek riskli bölgelerden göçen bir jenerasyon göçmenler ( Doğu Asya ve Latin Amerika dağlık bölgeleri)
Midesinde intestinal metaplazi olan hastaların endoskopik olarak takibi maliyet etkin (cost effective) midir?
Yapılan çalışmalarda bu sorunun cevabı evettir. Helikobakter pylori pozitifli olan inkomplet metaplazi olan vakalarda belli şartlarda (yukarıda bu şartlar yazılıdır) yıllık takip , diğer intestinal metaplazi vakalarında ise 2. 3 yılda biri olarak önerilir.
Metaplazi nedir?
Normal diferansiyel bir hücre tipinin başka bir hücre tipine çevresel faktörler nedeniyle tamamen dönüşmesine denir. Bu durum potansiyel olarak geri dönüşümlüdür. Mide mukozasındaki intestinal metaplazi gelişimi helikobakter pylori, safra reflüsü, radyoterapi gibi nedenlere bağlı olarak gelişebilir.
Displazi nedir?
Displazi histolojik olarak sitolojik olarak ve yapısal olarak anormallikler gösteren bu haliyle neoplastik olma şüphesi doğuran ancak mutlaka neoplastik de denemeyen noktadır.
DİĞER MİDE HASTALIKLARI
MİDE ÜLSERİ
Mide Ülseri Nedir? Ülser mide yüzeyindeki örtü şeklindeki epitel dokusunun aşırı asit veya tahriş edici kimyasal nedeni ile soyulması, açılan yaranın derinleşmesi ile oluşan durumdur.
GASTRİTLER
Gastritler genel olarak mide iç yüzeyinin yani mide mukozasının iltihabi hücreler tarafından zarar görmesi… Kısaca mide yüzeyi iltihabı…
HELİKOBAKTER PİLORİ
Helikobakter Pilori Helikobakter Pilori Nedir? Helikobakter pilori midede asidinde barınabilen hemen hemen tek bakteridir. Bu mikrobun kendisini mide asidinden koruyabilecek doğal özellikleri olması nedeniyle mide
İNTESTİNAL METAPLAZİ
İntestinal metaplazi, mide yüzeyinin ince barsak yüzey hücreleri ile yer değiştirmesine denir. Mide kanserine az da olsa yatkınlık sağlar.
MİDE KANSERİ
Mide Kanseri Mide Kanseri Nedir? Mide kanseri midenin iç yüzeyinden yıllar içerisinde gelişir. Tam olarak kanser dokusu gelişmeden önce kanser öncüsü sayılabilecek doku değişiklikleri de