MAKATTAN KAN GELMESİ
Makattan kan gelmesi durumunda, derhal bir doktora başvurmak altta yatan nedenin belirlenmesi ve tedavi sürecinin başlatılması açısından önemlidir.
Gastroenteroloji Doktoru, hastanın semptomlarına, sağlık geçmişine ve fizik muayenesine dayanarak doğru bir teşhis koyabilir ve uygun tedavi yöntemlerini belirleyebilir. Kendi kendinize teşhis koymaya çalışmak ve kendi kendinize ilaç kullanmak yerine, herhangi bir sağlık şikayeti durumunda bir doktora danışmanız her zaman en güvenli ve doğru yaklaşımdır.
İçindekiler
- Makattan Kan Gelmesinin Sebepleri
- Kanama Belirtileri ve Tanısı
- Makattan Kan Gelmesi: Ciddi Bir Sorun mu?
- Doktora Ne Zaman Başvurulmalı?
- Kanama ile İlgili Risk Faktörleri
1
Makattan Kan Gelmesinin Sebepleri Nelerdir?
Makattan kan gelmesinin sebepleri çeşitli olabilir. Bunların bazıları önemsiz olabilirken, bazıları daha ciddi sağlık sorunlarının belirtisi olabilir. Makattan kan gelmesinin sebepleri şu şekilde sıralanabilir;
Hemoroidler
Anüsün içindeki veya çevresindeki damarlardaki şişme ve iltihaplanma nedeniyle meydana gelir. Hemoroidler, makatta kanamaya neden olabilen yaygın bir durumdur. genelde kanama ile birlikte ağrı olmayabilir.
Anal Fissürler
Anüsün iç yüzeyindeki mukozanın çatlaması sonucu oluşan yaralardır. Kabızlık, ishal veya zorlayıcı dışkılama nedeniyle ortaya çıkabilir ve kanamaya yol açabilir. Dışkılama sırasında jiletle kesilir gibi ince keskin bir ağrı yapar.
Kabızlık
Dışkının sert ve zor geçmesi sonucu makatta yaralanmalara ve kanamalara neden olabilir.
Ülseratif Kolit ve Crohn Hastalığı
İltihaplı bağırsak hastalıkları olan ülseratif kolit ve Crohn hastalığı, bağırsakların iltihaplanmasına neden olabilir ve makattan kan gelmesine yol açabilir. bu hastalaıklarda gelen kan genelde dışıyla içiçe geçmiş bir şekilde olur. diğer nedenlerde dışkının üzerine kan sıvanmış gibi bir görüntü oluşur.
Rektal Polipler
Rektumun iç yüzeyinde oluşan küçük tümörlerdir ve bazı durumlarda kanamaya neden olabilirler. özellikle polip büyüdükçe aşikar veya gizli kanamaya yola açabilirler
Kolon ve Rektum Kanseri
Bazı durumlarda makattan kan gelmesi, kolon veya rektumda kanserin bir belirtisi olabilir. sert dışkının tümör yüzeyine sürtünmesiyle kanama olur. kalın bağırsakların çıkışına yakın sol tarafında olan tümörlerde bu şekilde açık kan görme riski daha fazladır. Sağ taraftaki kolon kanserlerinde daha çok gizli kanama nedeniyle halsizlik ve anemi öne çıkabilir. Kolonun sağ tarafında dışkı henüz sıvımtırak olduğu için genelde geç bulgu verir.
Anal Kondilomlar (Genital Siğiller)
Anal bölgede meydana gelen virüs kaynaklı siğiller de kanamalara yol açabilir. ancak bunları genelde makat etrafında dışarıda ve gözle görülebilir lezyonlardır.
Divertikülit
Bağırsak duvarında bulunan divertiküllerin ( bağırsak duvarından dışarıya doğru oluşan küçük cepleşmeler ) iltihaplanması sonucu meydana gelir ve kanamalara neden olabilir. Genel olarak stresli olan kişilerde yıllar içerisinde aşırı bağırsak spazmlarından dolayı bu divertiküller oluşur. Divertikül sayısı ne kadar çok ise iltihaplanma veya kanama riski o kadar artar.
Anal Fistül
Anüs ve çevresindeki cilt arasında anormal bir kanalın oluşması sonucu meydana gelir ve kanamalara yol açabilir. Ancak bunlar da kanamalardan çok Sızıntı tarzında dışkı kaçağının iç çamaşırı kirletmesi şikayeti olur.
Makattan kan gelmesi durumunda, altta yatan nedenin teşhis ve tedavisi için bir gastroenteroloji doktoruna danışmak önemlidir. Çünkü bazı durumlar ciddi sağlık sorunlarının belirtisi olabilir ve zamanında müdahale gerekebilir.
2
Kanama Belirtileri ve Tanı Süreci
Makattan kan gelmesi gibi bir kanama durumuyla karşılaşıldığında, belirtiler ve tanı süreci şu şekilde olabilir:
Belirtiler
- Makattan Kan: Genellikle tuvalet sırasında dışkıda veya tuvalet kağıdında görülen parlak kırmızı renkte kanama, makattan kan gelmesinin en belirgin belirtisidir.
- Kanlı Dışkılama: Dışkıda kan görülmesi, dışkının üzerini veya tuvalet suyunu kırmızıya boyayabilir.
- Rektal Ağrı veya Şişlik: Bazı durumlarda, makattan kan gelmesine ek olarak anüs bölgesinde ağrı, şişlik veya kaşıntı da olabilir.
- Kabızlık veya İshal: Makattan kan gelmesine neden olan bazı durumlar, kabızlık veya ishal gibi bağırsak hareketlerinde değişikliklere yol açabilir.
Tanı Süreci:
Makattan kan gelmesi şikayetiyle doktora başvurulduğunda, doktor genellikle aşağıdaki adımları takip eder:
Hasta Öyküsü ve Muayene
Doktor, hastanın semptomlarını, ne kadar süredir bu belirtileri yaşadığını, bağırsak alışkanlıklarını ve diğer sağlık durumunu değerlendirmek için hasta öyküsünü alır ve muayene eder.
Kolonoskopi
Makattan kan gelmesi durumunda, en yaygın kullanılan tanı yöntemi kolonoskopidir.
Kan ve Dışkı Testleri
Kanamaya mail yapan bazı hastalık durumları dışkıda kan görmeye sebep olabilir veya kolaylık sağlayabilir.
Kanama ve pıhtılaşma zamanının uzamasının var olup olmadığı sebepleri araştırılmalıdır.
Ülseratif kolit ve Crohn gibi hastalıklarda dışkıda kalprotektin, kanda ASCA Ig G , ASCA Ig A ve p-ANCA gibi serolojik testler tanıya yardımcı olabilir.
Dışkıda amip antijen testi ve kanda amip serolojik testleri ülkemizde sık olan amibik dizanteriyi ayırmada kullanılmalıdır.
Kapsül Endoskopi
Kapsül endoskopi işlemi ince bağırsak görüntülemesi için kullanılır. Tanı amaçlı yapılan işlem genellikle sebebi açıklanamayan kan kayıpları, karın ağrıları, kilo kaybı ve İBH hastalarının takibinde kullanılır.
Çift Balon Enteroskopi (DBE)
Çift balon enteroskopi işlemi ince bağırsak rahatsızlıklarının tanı ve tedavisinde kullanılır. Çift balon enteroskopi işlemi yapılmadan önce kapsül endoskopi işleminin yapılması önerilir.
—
Bu süreç, hastanın durumuna bağlı olarak farklılık gösterebilir. Tanı, altta yatan nedeni belirlemek ve uygun tedavi planını oluşturmak için çok önemlidir. Bu nedenle, makattan kan gelmesi gibi bir durumla karşılaşıldığında, bir gastroenteroloji uzmanına başvurmak önemlidir.
3
Makattan Kan Gelmesi Ciddi Bir Sorun mu?
Makattan kan gelmesi, altta yatan nedenine bağlı olarak bazen ciddi bir sorun olabilirken, bazı durumlarda daha hafif veya geçici olabilir. Bu nedenle, her makattan kan gelmesi durumunun ciddiyeti farklılık gösterebilir. Bu durumu değerlendirirken aşağıdaki faktörleri göz önünde bulundurmak önemlidir:
- Miktar ve Sıklık: Kanama miktarı ve sıklığı önemlidir. Eğer makattan gelen kan miktarı çok fazla ve sık tekrarlıyorsa, daha ciddi bir durum olabileceği düşünülmelidir.
- Kan Rengi: Parlak kırmızı renkteki kan genellikle makattan gelen kanın rengidir. Bu taze kan, genellikle Bağırsakların son kısımlarından kaynaklanan sorunları gösterebilir. Ancak, koyu renkteki, siyah veya katran benzeri kan, daha üst gastrointestinal sistemdeki kanama sorunlarının belirtisi olabilir.
- Eşlik Eden Belirtiler: Makattan kan gelmesine eşlik eden diğer semptomlar da değerlendirilmelidir. Şiddetli karın ağrısı, kilo kaybı, dışkıda değişiklikler, anemi gibi belirtiler, ciddi bir altta yatan nedenin işareti olabilir.
- Yaş ve Risk Faktörleri: Yaş, kişinin ciddi hastalıklara yakalanma riskini etkileyebilir. Özellikle 50 yaşından büyük kişilerde makattan kan gelmesi, kolon veya rektum kanseri riskini artırabilir.
Makattan kan gelmesi, ciddi bağırsak hastalıklarına işaret edebilmektedir. Dolayısıyla makattan kan gelmesi göz ardı edilmemesi gerekir. Her hastalıkta olduğu gibi erken tanı ve tedavi başarılı bir sonuç almak için önemlidir
Unutmayın, internet üzerinde bulunan bilgiler size nasıl bir yaklaşımda bulunacağınıza yol göstermelidir. Edindiğiniz bilgiler siz de lüzumsuz bir tedirginlik yapmamalı veya sahte bir güvenlik hissi de vermemelidir.
4
Doktora Ne Zaman Başvurulmalı?
Makattan kan gelmesi gibi bir durumda doktora başvurmak önemlidir. Aşağıdaki durumlarda derhal bir doktora başvurmanız gerekmektedir:
- Şiddetli Kanama: Makattan şiddetli kanama yaşıyorsanız veya kanama miktarı sürekli artıyorsa, derhal bir sağlık uzmanına başvurmalısınız.
- Ani ve Belirgin Değişiklik: Dışkılama sırasında ani ve belirgin bir şekilde kanama görüyorsanız, hemen bir doktora danışmalısınız.
- Devamlı Kanama: Makattan kan gelmesi sürekli tekrarlanıyorsa veya birkaç gün içinde geçmiyorsa, bir doktora başvurmalısınız.
- Semptomlarla Birlikte Kanama: Makattan kan gelmesine ek olarak, karın ağrısı, kilo kaybı, kusma, baş dönmesi gibi eşlik eden semptomlar yaşıyorsanız, hemen bir doktora danışmalısınız.
- Risk Faktörlerine Sahip Olma: 50 yaşından büyük, ailede kolon veya rektum kanseri öyküsü bulunan veya inflamatuar bağırsak hastalığı (ülseratif kolit veya Crohn hastalığı) gibi hastalıkları olan kişiler, makattan kan gelmesi durumunda daha dikkatli olmalı ve bir doktora başvurmalıdır.
5
Kanama ile İlgili Risk Faktörleri
Kanama ile ilgili risk faktörleri, farklı kanama türleri ve altta yatan nedenlere bağlı olarak değişebilir. Makattan kan gelmesi de dahil olmak üzere farklı kanama türleri için risk faktörleri şunlar olabilir:
Makattan Kan Gelmesi için Risk Faktörleri:
- Yaş: 50 yaşından büyük kişilerde makattan kan gelmesi, kolon veya rektum kanseri riskini artırabilir.
- Kabızlık veya İshal: Sık sık kabızlık yaşamak, zorlanma ve yaralanmalara neden olabilir. İshal de hassas anüs dokusunu tahriş edebilir ve kanamaya yol açabilir. Bağırsak alışkanlıklarında son zamanlarda olan değişiklikler yine bir risk faktörüdür.
- Aile Öyküsü: Ailesinde kolon veya rektum kanseri öyküsü olan kişilerde makattan kan gelme riski artabilir.
- Sigara İçme: Sigara içmek, kolon kanseri riskini artırabilir.
- Beslenme Alışkanlıkları: Düşük lifli diyetler, sağlıksız beslenme alışkanlıkları ve yetersiz sıvı alımı kabızlık riskini artırabilir. Ayrıca Düşük lifli diyetler yanında yağ içeriği yüksek diyetlerin tüketilmesi, kalsiyum içeriği düşük diyetler, anti-oksidan özelliği yüksek meyve sebzelerin az tüketilmesi de kolon kanseri riskini artırır.
- Fiziksel Aktivite: Düzenli fiziksel aktivitenin az olması kabızlık riskini artırabilir.
Üst Gastrointestinal (GI) Kanama için Risk Faktörleri:
- Peptik Ülser: Mide veya onikiparmak bağırsağında oluşan ülserler, üst gastrointestinal kanamalara neden olabilir.
- H. pylori Enfeksiyonu: Helikobakter pilori bakterisi, peptik ülserlerin ve mide iltihabının yaygın bir nedenidir.
- Aşırı Alkol Tüketimi: Aşırı alkol tüketimi, mide ve onikiparmak bağırsağı mukozasında yaralanmaya yol açarak üst gastrointestinal kanamalara neden olabilir.
Alt Gastrointestinal (GI) Kanama için Risk Faktörleri:
- Divertiküloz: Bağırsakta oluşan divertiküllerin iltihaplanması sonucu alt gastrointestinal kanamalara neden olabilir.
- İnflamatuar Bağırsak Hastalıkları (İBH): Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı gibi iltihaplı bağırsak hastalıkları, alt gastrointestinal kanamalara yol açabilir.
- Rektal Polipler ve Kanser: Rektal polipler ve kanser, alt gastrointestinal kanamaların potansiyel nedenleridir.
Herhangi bir kanama türü ile karşılaşıldığında veya makattan kan gelmesi durumunda, kesin teşhis ve tedavi için bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir. Sağlık geçmişinizi ve risk faktörlerinizi doktorunuzla paylaşmak, doğru bir değerlendirme ve tedavi planı için yardımcı olacaktır.